Zamanının çoğunu yatakta uzanan, pek bir şey yapmayan, kolayca yorulan ve hiçbir şey yapmak istemeyen birini hayal et. Şimdi, çoğumuz bu tür davranışları sadece tembellik ve başka bir şey olarak nitelendirsek de, aslında tembellik ve tükenmişlik arasında, ikisini ayırt etmeyi zorlaştırabilecek çok fazla örtüşme vardır.
Birçok insan tarafından sıklıkla yanlış kullanılan ve atılan bir terim olan tükenmişlik, “aşırı stres ve bununla baş edememenin neden olduğu olumsuz bir duygusal, fiziksel ve zihinsel bitkinlik durumu” olarak tanımlanmaktadır. Ve 2010 itibariyle yapılan bir ankette yalnızca Amerika Birleşik Devletleri’ndeki yetişkinlerin yaklaşık %75’inin tükenmişlik belirtileri yaşadığını ve vakaların %40’ından fazlasının daha şiddetli olduğunu bildirdi.
Şimdi, vakalardaki bu şaşırtıcı artışla birlikte, özellikle kendimiz risk altındayken, kendimizi eğitmek ve tükenmişliğin doğasını daha iyi anlamak bizim için her zamankinden daha önemli hale geldi. Bu yazıda şu anda deneyimlediğin şeyin aslında tembellik değil, tükenmişlik olduğuna gösteren 6 davranışı bulacaksın.
1.Her Şeyden Kopmuş Hissediyorsun.
Tükenmişlik yaşıyor olabileceğin ancak tam olarak anlayamadığın şeylerden biri de duyarsızlaşma veya “kişinin kendinden kopmuş olma konusundaki ısrarlı hissi”dir Duyarsızlaşma yaşayan insanlar garip bir tür duygusal uyuşma ve boşluk hissettiklerini, sanki ‘hayatlarını kendilerinin dışından izliyorlar’ veya ‘hareketlerin içinden geçiyormuş gibi’ hissettiklerini bildirirler. Her gün otomatik pilottaymış gibi.’ Artık kendileri gibi hissetmiyorlar, hiçbir şeyle meşgul hissetmiyorlar ve sürekli olarak ezici bir çaresizlik duygusu ve hayatlarının kontrolünü geri alamama ile mücadele ediyorlar.
2.Eskiden Motive Olurdun
Şimdi, sadece tembel bir insan olsaydın, o zaman belki birkaç istisna dışında, her zaman tembel bir insan olman mantıklı olurdu. Ne de olsa tembellik bir karakter özelliğidir ve karakter özellikleri zamanla sabit kalma eğilimindedir. Tembel bir insan hiçbir zaman çaba sarf etmek ya da kendini bir şeylere vermek istemez. Ancak, önceden kendi kendini motive eden ve yüksek başarı gösteren, genellikle belirli alanlarda üstün olan ve ancak son zamanlarda bitkin, kayıtsız ve motivasyonsuz hale gelen biriysen, çoğu insanın düşündüğü gibi tembellikten değil, tükenmişlikten muzdarip olman daha olasıdır.
3.Eskiden Tutkuluydun
Son noktaya benzer şekilde, tükenmiş biri ile tembel biri arasındaki açık fark, eskiden tutkulu olduğu şeylere sahip olması, ancak artık bundan zevk veya ilgi bulmakta zorlanıyor olmasıdır. İster bir yetenek, ister spor ya da genel olarak sadece akademik/profesyonel performansın olsun, tükenmişlik bir zamanlar sevdiğin veya tutkulu hissettiğin şeyleri yapmanı zorlaştırabilir. Kendin için ne kadar çok çalıştığın ve bu yüzden kendini uçurumun kenarına ittiğin için ondan nefret edebilir veya gücenebilirsin.
4. Karamsar ve Asabi Oldun
Kendini kolayca sinirlenen biri olarak mı buluyorsun? Bugünlerde genellikle duygusal olarak kontrolden çıktığını hissediyor musun, ama nedenini bilmiyor musun? Pekala, huysuzluk ve asabiyet yaygın fakat sıklıkla gözden kaçan tükenmişlik belirtileridir. Bu nedenle, özellikle senin için hiçbir zaman sorun olmadığı zamanlarda duygularını kontrol etmekte zorlanıyorsan, nedeni bu olabilir. Tembel insanlar ise bunun tam tersidir, çünkü genellikle çok rahat, sakin ve olaylardan etkilenmezler.
5.Öz Bakımınızı İhmal Ettin
Elbette, çoğu tembel insanın fiziksel, zihinsel veya duygusal olarak kendilerine iyi bakma zahmetine girmediği söylenebilir. Ancak tükenmişlikten muzdarip olanlar ile aralarındaki fark, tükenmişliğin her zaman böyle olmamasıdır. Aslında, birinin duygusal ve fiziksel olarak tükenmiş olabileceğinin en üzücü uyarı işaretlerinden biri, öz bakımını ihmal etmeye ve sosyal olarak diğerlerinden uzaklaşmaya başlamasıdır. Yeme ve/veya uyku düzenlerinde önemli değişiklikler vardır. İyi görünmek için çaba harcamayı bırakırlar; Ve zamanlarının çoğunu kendi başlarına hiçbir şey yapmadan geçirme eğilimindedirler çünkü en basit görevlerden bile kolayca yorulurlar.
6.Bazı Değişiklikler Yavaş Yavaş Gerçekleşti
Son olarak, ama belki de en önemlisi, tükenmişlik hakkında bilmen gereken bir şey, aşamalar halinde geliştiğidir. Yani daha önce bahsettiğim tüm noktalar – özellikle eskiden sevdiğimiz şeylere ilgi ve motivasyon kaybı; Kendimizden kopuk ve etrafımızdaki her şeyden kopuk hissetmek; Sosyal olarak geri çekilmek ve öz bakımımızı ihmal etmek – öylece bir gecede olmayacak. Araştırmalar, tükenmişliğin aslında her biri artan şiddet derecesine sahip beş ana evresi olduğunu göstermektedir: Başlangıç evresi; Stresin başlangıcı; Kronik stres; Tükenmişlik; Ve Alışılmış tükenmişlik.
Pek çok insan semptomları yaşamaya, orta düzeyde bir stresin olduğu, ancak iyimserliğin, ilginin, motivasyonun ve performansın şimdiden düşmeye başlayabildiği ikinci aşamadan itibaren başlar. Beşinci ve son aşamaya geldiğinde, tükenmişlik yaşamına o kadar yerleşmiştir ki, zihinsel ve fiziksel yorgunluk deneyimi daha kalıcı ve tedavisi daha zor hale gelir. Ayrıca depresyon ve kaygı geliştirmeye karşı daha savunmasız hale gelirsin.
Tükenmişliğin belirtilerini ne kadar erken fark edersen, yardım alman ve ondan kurtulman o kadar kolay olacaktır. Bu nedenle, çoğu insanın yaptığı gibi “tembellik” olarak reddetmek yerine, tükenmişlik hakkında farkındalık yaratmak çok önemlidir.
